Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych przedstawiła wyniki przeprowadzonej w II kwartale 2023 r. planowej kontroli w zakresie jakości handlowej koncentratów spożywczych.
Celem kontroli było sprawdzenie jakości handlowej koncentratów spożywczych, w zakresie zgodności z obowiązującymi przepisami i deklaracją producenta. Produktami priorytetowymi były majonezy i sosy majonezowe oraz musztardy, w tym produkty oznakowane jako wegańskie (sosy i produkty „majonezopodobne” – nie zawierające jaja).
Skontrolowano łącznie 118 podmiotów, w tym: 84 sklepy oraz 34 producentów. Różnego rodzaju nieprawidłowości stwierdzono łącznie w 33 podmiotach (28,0 %), w tym: w 17 sklepach i u 16 producentów.
Cechy organoleptyczne
Kontrola cech organoleptycznych objęła 35 partii koncentratów spożywczych, w tym 14 partii w sklepach i 21 partii u producentów. W powyższym zakresie nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości.
Cechy fizykochemiczne
Na podstawie przeprowadzonych badań laboratoryjnych 176 partii produktów, w tym 96 partii w sklepach i 80 partii u producentów, zakwestionowano 15 partii – 8,5% (6 w sklepach i 9 u producentów).
Na etapie sprzedaży detalicznej w 3 partiach majonezu wykryto zaniżoną procentową zawartość żółtka jaja kurzego, w 1 partii zawyżoną zawartość tłuszczu, a w 2 partiach musztardy zaniżoną zawartość cukrów w odniesieniu do deklaracji producentów zamieszczonych w oznakowaniu.
Na etapie produkcji w 3 partiach majonezu stwierdzono zawyżoną zawartość tłuszczu, a w 1 partii zaniżoną zawartość soli w odniesieniu do wartości deklarowanej w specyfikacji produktu oraz na opakowaniu. Z kolei wśród skontrolowanej musztardy zakwestionowano 2 partie z zaniżoną masą netto produktu, 1 partię z zaniżoną zawartością cukrów i zawyżoną zawartością soli, 1 partię z zaniżoną zawartością soli oraz 1 partię z zaniżoną zawartością tłuszczu w odniesieniu do deklaracji na opakowaniu.
Znakowanie
W zakresie znakowania sprawdzono 288 partii koncentratów spożywczych, w tym 203 partie w sklepach i 85 partii u producentów. Nieprawidłowości stwierdzono w 38 partiach (13,2%), w tym w 21 partiach w sklepach oraz w 17 partiach u producentów.
Na etapie sprzedaży detalicznej spośród 75 skontrolowanych partii majonezu zakwestionowano 9 partii (12%).
Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły m.in.:
- oznakowania wprowadzającego w błąd co do nazwy i składu produktu - brak podania procentowej zawartości żółtka jaja kurzego, tj. składnika zazwyczaj kojarzonego z nazwą „majonez” (3 partie),
- braku podania terminu przechowywania produktu po otwarciu (5 partii),
- nieprawidłowego oznakowania poprzez użycie nieprawidłowego określenia poprzedzającego datę minimalnej trwałości np. zastosowanie zwrotu: „należy” zamiast „najlepiej” spożyć przed lub jego brak (2 partie).
W przypadku majonezów bez jaj – vege na 7 skontrolowanych partii zostały zakwestionowane 4.
Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły m.in.:
- oznakowania wprowadzającego w błąd co do nazwy i składu produktu - zastosowania w nazwie produktu określenia „majonez” przy jednoczesnym braku informacji o nieobecności lub zastąpieniu składnika charakterystycznego (4 partie),
- podania niewłaściwej nazwy kategorii zastosowanego składnika: „substancja stabilizująca” zamiast „stabilizator” (1 partia).
Jeżeli chodzi o sosy majonezowe, kontrolą objęto 42 partie, z których zakwestionowano 1 partię (2,4%) z powodu przekroczonej daty minimalnej trwałości.
Spośród skontrolowanych 79 partii musztard zakwestionowano 7 partii (8,9%).
Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły m.in.: oznakowania wprowadzającego w błąd co do nazwy i składu produktu:
- zastosowanie nieprawidłowej nazwy: „musztarda miodowa” sugerującej wykorzystanie miodu pszczelego, podczas gdy w składzie produktu znajduje się „miód sztuczny” (2 partie),
- braku wskazania procentowej zawartości składnika występującego w nazwie środka spożywczego - „musztarda z suszonymi pomidorami” (1 partia),
- braku precyzyjnego wskazania, w którym miejscu na opakowaniu podana została data minimalnej trwałości (3 partie),
- zamieszczenia obowiązkowych informacji na etykiecie (informacji o wartości odżywczej) przy użyciu czcionki o zbyt małym rozmiarze (poniżej 1,2 mm) (3 partie).
Na etapie produkcji spośród 30 skontrolowanych partii majonezu zakwestionowano 2 partie (6,7%).
Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły m.in.:
- oznakowania wprowadzającego w błąd co do nazwy i składu produktu - braku podania procentowej zawartości żółtka jaja kurzego (2 partie).
W przypadku majonezów bez jaj – vege zostały zakwestionowane wszystkie 2 skontrolowane partie.
Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły m.in.: oznakowania wprowadzającego w błąd co do nazwy i składu produktu:
- zastosowanie w nazwie produktu określenia „majonez” przy jednoczesnym braku informacji o nieobecności lub zastąpieniu składnika charakterystycznego (1 partia),
- podanie w wykazie składników nierzetelnej nazwy składnika: „zagęszczony sok z cytryny w proszku” (niepoprawna nazwa wskazana przez producenta preparatu złożonego z: maltodekstryny i soku z cytryny w proszku) (1 partia),
- brak w wykazie składników przy składniku „aromat” wyróżnienia substancji alergennej, z której on pochodził, tj. gorczycy (1 partia).
Nie została zakwestionowana żadna z 18 skontrolowanych partii sosów majonezowych.
Jeżeli chodzi o musztardy, kontrolą objęto 34 partie, z których zakwestionowano 13 partii (38,2%).
Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły m.in.:
- oznakowania wprowadzającego w błąd co do nazwy i składu, metod wytwarzania lub produkcji - wskazanie wykazu składników niezgodnie z malejącą kolejnością ich masy w chwili użycia przy wytwarzaniu danego produktu (2 partie),
- nieprawidłowości w zakresie danych identyfikacyjnych - brak wskazania pełnych danych podmiotu prowadzącego przedsiębiorstwo spożywcze (w tym dane niezgodne z CEiDG lub KRS) (6 partii),
- podawania informacji o wartości odżywczej bez oznaczenia jednostek (3 partie).
Oznakowanie większości kwestionowanych partii koncentratów spożywczych niezależnie od etapu kontroli zawierało jednocześnie po kilka niezgodności.
Zastosowane sankcje
W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości, na podstawie przepisów ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, inspektorzy wydali 26 decyzji administracyjnych, w tym 15 decyzji nakładających kary pieniężne, a także nałożyli 4 mandaty karne oraz wydali 18 zaleceń pokontrolnych.
Z uwagi na niezakończone postępowania administracyjne oraz trwające procedury odwoławcze, ostateczna liczba i wielkość zastosowanych sankcji może ulec zmianie.
https://www.gov.pl/web/ijhars/wyniki-kontroli-koncentratow-spozywczych-ii-kwartal-2023-roku