Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS) przedstawiła wyniki planowej kontroli w zakresie jakości handlowej świeżych owoców i warzyw oraz ziemniaków, przeprowadzonej w III kwartale 2023 roku.
Celem kontroli było sprawdzenie jakości handlowej świeżych owoców i warzyw objętych wymaganiami norm handlowych UE oraz ziemniaków konsumpcyjnych objętych wymaganiami rozporządzenia krajowego w zakresie zgodności z obowiązującymi przepisami. Kontrola została przeprowadzona w III kwartale 2023 r. na terenie całego kraju.
Skontrolowano łącznie 261 podmioty prowadzące sprzedaż konsumentowi finalnemu, w tym:
- 123 sklepy detaliczne,
- 138 supermarkety, hipermarkety oraz dyskonty.
Nieprawidłowości stwierdzono łącznie w 100 podmiotach (tj. 38,3% skontrolowanych), w tym:
- w 62 sklepach detalicznych,
- w 38 supermarketach, hipermarketach i dyskontach.
W zakresie wymagań jakościowych oraz znakowania skontrolowano łącznie 1 430 partii (o łącznej masie 32,46 t), w tym 1 248 partii świeżych owoców i warzyw, o łącznej masie 20,11 t oraz 182 partie ziemniaków, o łącznej masie 12,35 t.
Łącznie zakwestionowano w zakresie:
- znakowania: 244 partie owoców i warzyw oraz 36 partii ziemniaków
- wymagań jakościowych: 21 partii świeżych owoców i warzyw oraz 1 partię ziemniaków.
Znakowanie
W przypadku obydwu kontrolowanych grup produktów najwięcej nieprawidłowości stwierdzano w zakresie znakowania, co dotyczyło 19,6% skontrolowanych partii owoców i warzyw oraz 19,8% skontrolowanych partii ziemniaków.
Nieprawidłowości dotyczyły najczęściej:
- niezamieszczania w pobliżu produktu (np. na wywieszce) wymaganych informacji dla konsumenta na temat państwa pochodzenia, klasy jakości i odmiany (to w przypadku owoców i warzyw objętych normami szczegółowymi),
- braku informacji dotyczących producenta, braku kodu identyfikującego partię produktu (w przypadku ziemniaków).
Informacje te są obowiązkowe i powinny być zamieszczone na etapie sprzedaży detalicznej tak, aby konsument mógł dokonać świadomego wyboru podczas zakupu owoców, warzyw i ziemniaków.
Konsekwencje zaniedbania znakowania
Podmioty wprowadzające do obrotu świeże owoce i warzywa na początkowych etapach dystrybucji są odpowiedzialne w szczególny sposób za prawidłowe znakowanie tych produktów oraz za posiadanie kompletnej dokumentacji. Dokumenty te pozwalają na weryfikację znakowania i pochodzenia posiadanych partii. Jest to warunek spełnienia przepisów o jakości handlowej oraz ogólnego prawa żywnościowego. Zaniedbanie kwestii dotyczących znakowania i dokumentacji sprzyja powstawaniu procederów fałszowania informacji o pochodzeniu.
Wymagania jakościowe
Wymagania jakościowe określone w normach handlowych UE (wymagania minimalne, wymagania odnośnie dojrzałości, klasyfikacji, wielkości i prezentacji) kwestionowano podczas kontroli stosunkowo rzadko.
W przypadku obu grup produktów niespełnienie wymagań jakościowych stwierdzono w przypadku 21 partii (tj. 1,7% ) owoców i warzyw i 1 partii ziemniaków wczesnych (tj. 0,5%). Stwierdzone nieprawidłowości w tym zakresie obejmowały głównie niespełnienie wymagań minimalnych dotyczących jakości bądź wielkości.
Reasumując, oferowane produkty były dobrej jakości i spełniały wymagania minimalne, wymagania deklarowanej klasy oraz pozostałe określone w normach i rozporządzeniu MRiRW dotyczącym jakości ziemniaków.